PUNTUAZIOA

PUNTUAZIOAREN TEORIA: puntuazio arauak

PUNTUAZIOAREN ARIKETAK

    1. ARIKETA: Motivo español 1b. Mitxelena

Aldi joana isila dut eta ez nau ustekabean asaldatzen. Haurtzaro eta gaztarokoa, suntsitu zen, beste mundu batekoa da eta ez dut aspaldian mundu horrekin lot nazakeen elkarbiderik. Bestea, arestikoa, hain izan zen laburra… urtebete iraun zuen, doi–doi. Orain gogora dezaket larritu gabe, baina ez naiz hartaz gehiegi arduratzen. Gibelaldean urruti dagoen oihala da, erdi–argi erdi–ilun eta lehenak zauri ez nazan, kristala dut bitarteko.

Lanean ari nintzen gau eta egun, hala behar ere gogorra baitzen bizitza, batez ere urte hilen pisua arrastaka generamanentzat. Berandu agertu nintzen, gainera, leku hutsik gelditzen ez zen mundura. Lehian atertu gabe, berriz eta berriz. Eta han nonbait, zoko ezkutuan, ehiztarien ihesi dabilen piztiaren sena, zelatan dauzkan arriskuen begira.

Orduan ezagutu nuen. Ez naiz ongi oroitzen noiz eta nola egin genuen topo lehenbizikoz. Bestela bezala gertatu zen, ez bainion nik antzeman berekin zekarren ezkutua. Hurbiltzen gindoazkion elkarri konturatu gabe, eta bat–batean eguna zabaldu zen ene baitan, eta aspaldidanik ametsetan ere ahazturik neukan soinuaren lehen hotsak entzun nituen berriro.

Udaberri hatsarrean, gogoan daukat, elkarrekin gindoazen igande goiz batez, aldirietan barrena. Lanbroak, eguzkiak artean uxatu ez zuen lanbroak, bere ganduz estaltzen zituen bazterrak haren besoan nuen eskua eta ukitze arin horretan bizi nintzen ni oso­–osorik. Hotzak zurbildua zuen aurpegia, noizean behin haize mehearen hotzikarak inarrosten zuen eta. Batak besteari begiratzen genionean, den–dena (hura, ni, inguru lanbrotuak) gatzaturik gelditzen zen, sosegu betezko geldiune soil batetik dilindan.

Neure burua berriz ere presondegian ikusi nuenean, haren irudiari lotu nahi nintzaion: heriosuhar haren beroak inguratzen ninduen ametsetan eta egun-argiz elkarri idazten genion. Gero ez dakit ongi zer gertatu zen. Bitarteko genituen gutunek eskaintzen ziguten gaia idorregia zen agian, eta alferrik egiten genituen. Leherrenak, asperturik eta gogaiturik utzi gintuzten azkenean. Dena den, gero eta bakanago agertzen ziren eskutitzak azkenik mututu ziren. Ez diot sekula txartzat hartu horrelaxe garabiltza bizitzak hura urrundu zuen, eta azken batean, nerau naiz seguru asko, urrutien saihestu nauena.

2. ARIKETA: Orixe. Santa Kruz Apaiza (Lizarragari)

Mandataria bidalita, Uitzira jaitsi nintzen eta han egon nintzen erantzunaren begira arratsaldeko bostak arte. Alfer-alferrik nire gogo ona eta menpera-nahia aintzat hartu gabe, Goizuetara jo zuen eta nik Leitzara gau egitera. Han, nire lagunek esan zidaten nire eskabideetara ez zela etorriko, apaizek beren egitekoetan ari behar omen dutela. Muzin hori niri egin arren, atzetik joan nintzaion, bidean okerren bat gerta lekiokeen bildurrez, giputz gazte gizagaixo haietaz kupituta. Gaueko hamarretarako Lesakan nintzen, eta biharamun goizeko zortzi eta erdietan, Lizarragak dei egin dio nirekin etorri den buruzagi bati, doala Igantzira ni aipatu ere gabe.

Beraz, nirekin adiskidetzeko noiz edo noiz azaldu duen gogoa azal-huskeria eta itxurakeria da. Garbi-garbi hitz egingo dut, ohi bezala: ez dut eramango aurrerakoan holako muzinik, eta ez diot bururik makurtuko. Jakinaren gainean jartzen dut, eta adieraz diezaiela nire adiskideei eta etsaiei nire jokabidea.

     3. ARIKETA: Orixe. Santa Kruz Apaiza (2)

Jainkoa zen aurrena, gero Euskal Herria, azkena Don Karlos. Maite zuten, bai karlistek eta Santa Kruzek beren erregea, erlijioaren eta foruen aldekoa baitzen. Don Karlosek euskaldunez baliatu nahi zuen, errege aulkian esertzeko; euskaldunek, berriz, hartaz foruetarako, eta biak musu huts gelditu ziren. Hark, behintzat, Gernikan eta Billafrankan juramentuz agindu zuen gure foruei eutsiko ziela. Beste erregek ez zuen beste hainbeste egin aspaldiko urteetan eta gizaldietan. Ez al zen haren alde jartzeko dina? Aurrena, zuzen hasi zen erregea, gero okertu bazen ere. inguruan bazituen izateko batzuk eta haien esanera eta eginera jarri zenetik, ez zuen gauza onik atera. Orduan etsi zuen Santa Kruzek, baita karlista zintzoek ere, atzera zentzatu zen eta ez zuten erabat utzi.

Don Karlosek, behin batez, Ingalaterran topo egin omen zuen apaizarekin eta tiroz hilko zuela esan omen zion, Espainian harrapatu balu Santa Kruzek ordurako gogo jardunak egin zituen, eta ez zion axola handirik hil beharra zen errege batengatik. Indietarako asmotan zebilen, basajende haiek jainkoarengana bildu nahian. Horretarako, laguntzarik eman baliote erregeek, eskerrik askorekin hartuko zuen. Don Jaime Kolonbiara joan zen batez, apaizak gutun bat egin zion, haren aita zenarentzat gerran ari izan zela, eta orain beste Erregerentzat ari zela eta diru pixka bat bidaltzen bazion, esker onez hartuko ziola bere indiarrentzat.